Szałwia lekarska odkrywana na nowo

Udostępnij artykuł, dzięki temu przeczyta go więcej osób.

Szałwia lekarska (łac. Salvia officinalis) należy do popularnych ziół stosowanych od wieków. Jej popularność wynika zatem z ugruntowanej opinii o jej skuteczności, a nie chwilowej mody. Skoro szałwia jest taka swojska i każdy płukał usta podczas stanów zapalnych w tym miejscu, albo gardło gdy ono bolało to po co pisać o tej roślinie? Po pierwsze stare tradycyjne, skuteczne metody warto przypominać
i propagować, a poza tym naukowcy nie marnują czasu i odkrywają nowe właściwości i zastosowania starych dobrych ziół.

Surowcem zielarskim są liście szałwii (łac. Folium Salviae)

Co zawiera szałwia lekarska?

• olejki eteryczne – między innymi tujon, cyneol i kamfora, borneol, pinen
• garbniki
• fenolokwasy
• saponiny
• trójterpeny
• flawonoidy
• substancje goryczowe
• żywice
• sitosterol
• kwasy organiczne
• witaminy: B₁ , PP, C

Na co stosuje się szałwię?

Tradycyjne zastosowania, o których już pisałam (płukanie ust w razie sanów zapalnych w obrębie jamy ustnej i gardła) wiążą się głównie z jej działaniem przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym i przeciwgrzybicznym. W tego typu dolegliwościach pomaga również jej działanie ściągające, czyli obkurczające tkanki w trakcie stanów zapalnych, które przyczynia się do ustąpienia stanu chorobowego.
Mniej znane jest jej działanie w obrębie przewodu pokarmowego. Tutaj wykorzystuje się jej działanie żółciopędne, dlatego pomaga na problemy z wątrobą. Poleca się ją na zgagę. Działanie ściągające wykorzystuje się w przypadku rozwolnień. Szałwia pomoże nam też na niestrawność, wzdęcia, nudności.
Szałwia również powoduje zmniejszenie  nadmiernego pocenia się. Poleca się tę roślinę kobietom w okresie menopauzy na nocne poty. Szałwia zwiększa krwawienie miesiączkowe.
Zioło to obniża też poziom cukru we krwi, dlatego może być stosowane w cukrzycy, szczególnie w jej początkowym stadium.

Szałwię stosuje się również  w leczeniu trudno gojących się ran oraz na oparzenia i owrzodzenia. Pomaga ona również na trądzik i łojotok. Osoby borykające się z łupieżem i przetłuszczaniem się włosów powinny stosować z niej płukanki. Szałwię warto stosować jeśli ma się słabe, wypadające włosy. Pozytywne jej działanie na problemy skórne wykorzystują producenci kosmetyków, którzy dodają ekstrakty
z szałwii do szamponów, kremów i innych kosmetyków. Często jednak jest to tylko chwyt marketingowy i znajdziecie w nich jedynie śladowe ilości szałwii. Warto zatem korzystać z naturalnych kosmetyków o walorach leczniczych i pielęgnacyjnych, które zawierają znaczące ilości ekstraktów roślinnych oraz delikatne substancje myjące.

Okłady z szałwii stosuje się w razie zapalenia spojówek. W przypadku stanów zapalnych narządów płciowych i odbytu stosuje się nasiadówki z szałwii. Można też ją stosować w mieszankach ziół do kąpieli.
Zawartość sitosterolu może wskazywać na działanie antycholesterolowe i ochronne na gruczoł krokowy.
Na razie w sferze badań, ale obiecujących, pozostaje wykorzystanie szałwii w leczeniu choroby Alzheimera.
W olejku salvia lavandulaefolia nie ma tujonu, a jest zwiększona zawartość cyneolu, więc może być bezpieczniej stosowana u dzieci. Popularna salvia officinalis może być stosowana u dzieci tylko zewnętrznie,  w formie rozcieńczonej do płukania jamy ustnej
(Pilnujemy, żeby dziecko nie połknęło roztworu).

Jak używać szałwii?

Napar z szałwii

Najpopularniejsze jest stosowanie naparów z szałwii. Można nimi płukać usta i gardło. Wykonujemy go z 1-2 łyżek suszonej szałwii zalanej szklanką wrzącej wody. Należy przykryć napar podstawkiem i odczekać ok. 15 minut. Później przecedzić i pić zazwyczaj 2-3 razy dziennie. Na nadmierne pocenie się polecany jest napar z 1-2 łyżeczek suszonych liści szałwii na 3/4 szklanki wrzątku. Należy odczekać 15 minut,
a następnie odcedzić go. Tak przygotowany napar pije się raz dziennie.
Do płukania jamy ustnej i gardła stosuje się zazwyczaj napar z 2 łyżeczek szałwii zalanej 100 ml wrzątku. Należy odczekać aż on ostygnie, przecedzić go, odczekać aż ostygnie i używać do płukania 2-4 razy dziennie. Tak samo wykonany napar można stosować do przykładania kompresów na problemy skórne. Zazwyczaj stosuje się je 2-4 razy dziennie.

Kliknij poniżej "Lubię to", dzięki temu będziesz informowany o nowościach na blogu.

Ważne!

Zawsze należy przygotowywać świeży napar. Przygotowany wcześniej i przetrzymywany np. w termosie nie będzie miał tak skutecznego działania jak świeżo wykonany.

Gotowe preparaty z szałwii

W aptekach i sklepach zielarskich dostępne są gotowe: żele, wyciągi spirytusowe i tabletki z szałwii. Są to preparaty zawierające samą szałwię albo to zioło wraz z innymi w mieszance. Ich dawkowanie i sposób użycia znajdziecie w ulotkach albo wydrukowane na opakowaniach. Można też kupić szałwię lekarską expresową (fix) lub sypaną. Od dawna dostępne są zioła w postaci mieszanek do zaparzania np. Dentosept, Enterosol.

Inne zastosowania szałwii

Ponieważ szałwia zawiera bardzo dużo olejków eterycznych wykorzystuje się ją do leczniczych parówek na cerę. Używa się jej również do maseczek kosmetycznych. Olejki eteryczne zawarte w niej wykorzystywane są produkcji perfum i wód toaletowych. Wytwarza się też
z szałwii olejek, który ma szerokie zastosowanie lecznicze i kosmetyczne.

Przeciwwskazania do stosowania szałwii lekarskiej

Nie powinno się jej stosować wewnętrznie u dzieci, a u małych dzieci nie stosować w ogóle.
Nie powinno się jej używać wewnętrznie równocześnie z lekami nasennymi, przeciwlękowymi  oraz na epilepsję.
Bez konsultacji z lekarzem nie powinny jej stosować kobiety karmiące.  W ogóle nie powinny jej stosować kobiety w ciąży.
Nie powinno się też po jej zażyciu prowadzić samochodu.
Również należy zawsze sprawdzić, czy nie jesteśmy uczuleni na tę roślinę. Rzadko to się zdarza, ale na początku jej stosowania należy poświęcić troszkę czasu na obserwację.

Uwaga!!!

W szałwii jest zawarty tujon i kamfora, które mogą w dużych ilościach działać toksycznie. Nie powinno się szałwii stosować bez przerwy dłużej niż 2 tygodnie.

Szałwia w kuchni

Szałwia jest od dawna stosowana jako przyprawa. Kulinarnie wykorzystuje się świeże lub suszone liście. Polecana jest szczególnie do mięs. Stosuje się ją do nacierania morskich ryb aby zniwelować ich zapach. Dodaje się ją do octów i aromatyzowania alkoholi.

Szałwia lekarska mimo swej popularności i swojskości okazuje się ciągle rośliną niezastąpioną zarówno w lecznictwie, kuchni jak i kosmetyce. Należy jednak stosować ją umiejętnie, gdyż związki w niej zawarte mogą mieć zarówno działanie zbawienne dla naszego zdrowia, jak i negatywne. Najnowsze badania nad szałwią pokazują, że zioła stosowane od dawna, mogą mieć jeszcze swoje nieznane dotąd właściwości i oblicze. Pozostaje nam korzystać z nich i….czekać na wyniki kolejnych odkryć.

Udostępnij artykuł, dzięki temu przeczyta go więcej osób.